ΑΡΧΑΙΑ

 

Σύμφωνα με το ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα οι μαθητές της Β΄ και Γ΄ τάξης του Γενικού Λυκείου καλούνται ν’ αποδείξουν τη γνωστική τους επάρκεια σε επίπεδο γραμματικής και συντακτικού και εν τέλει να μεταφράσουν ένα απόσπασμα 10 – 15 σειρών κειμένου της αττικής πεζογραφίας.
Η αρετή, όμως, του μαθήματος υπονομεύεται συχνά από τη μηχανιστική εκμάθηση γραμματικών κανόνων και τη στείρα απομνημόνευση συντακτικών φαινομένων, ενώ η αντιμετώπιση του κειμένου σαν «ξενόγλωσσου» οδηγεί σε α-νόητη μετάφραση. Αυτό συμβαίνει, διότι παραγνωρίζεται η αδιάσπαστη συνέχεια του ελληνικού λόγου. Στόχος μας, λοιπόν, είναι η καλλιέργεια του ενδιαφέροντος των μαθητών για την αρχαία ελληνική και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, η εξοικείωσή τους με κείμενα της κλασσικής περιόδου και η συνειδητοποίηση ότι η νέα ελληνική γλώσσα έχει τις ρίζες της στην αρχαία.

Γραμματική - Συντακτικό
Στο άκουσμα των δυο αυτών λέξεων η πλειονότητα των μαθητών δυσφορεί λόγω του φορμαλιστικού χαρακτήρα που εκ των πραγμάτων έχουν, προκειμένου να συστηματοποιήσουν και να ταξινομήσουν τη λεξιλογική και υφολογική ποικιλία του αρχαιοελληνικού λόγου. Όμως, η κατάκτηση της γραμματικής και συντακτικής δομής μέσω συγκεκριμένης μεθόδου «ανταμείβει» τον μαθητή, καθώς χάρη σε αυτήν θα δύναται να αντιληφθεί, αλλά και να εκφράσει σύνθετες έννοιες. Άλλωστε, η γλώσσα όχι μόνο εκφράζει τη σκέψη, αλλά και την προωθεί.

Διδακτική μέθοδος
Συστηματική παράδοση της γραμματικής και μελέτη της μορφοφωνολογικής εξέλιξης των τύπων.
Πληθώρα ασκήσεων διαβαθμισμένης δυσκολίας για την εμπέδωση της διδακτέας ύλης.
Διδασκαλία των συντακτικών φαινομένων με στόχο την πρόσκτηση του συντακτικού μηχανισμού.
Δομολειτουργική προσέγγιση κειμένων ιστορικού, φιλοσοφικού και δικανικού χαρακτήρα ενταγμένων σε χωροχρονικό πλαίσιο.
Γραπτή αξιολόγηση των μαθητών σε κάθε μάθημα.
Η εξεταστέα ύλη ολοκληρώνεται στα τέλη Φεβρουαρίου και ακολουθούν επαναλήψεις.

Η εφαρμογή των παραπάνω εξασφαλίζει στον μαθητή πρωτίστως την άρτια γνώση της γραμματικής – συντακτικού και δευτερευόντως τον βοηθάει να διαμορφώσει ένα «μαθηματικό» τρόπο σκέψης βάσει του οποίου καθίσταται δυνατή η ανίχνευση των λογικών σχέσεων που συνέχουν κάθε κείμενο. Οξύνει με τον τρόπο αυτό την κριτική του σκέψη, εξασκεί την αναλυτική και συνθετική του ικανότητα, καθώς νιώθει ικανός ν’ αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις των κειμένων.

Μετάφραση

Η των προσφυων λέξεων εφάρμοσις εις τα πράγματα

Ο μαθητής απελευθερωμένος πλέον από τη «δεσποτεία» της μορφής αρχίζει τη δημιουργική διαδικασία κατάκτησης του περιεχομένου καθοδηγούμενος από τον διδάσκοντα. Πρωταρχικός στόχος η ανάδειξη των γλωσσικών αντιστοιχιών της αρχαίας και της νέας ελληνικής και εν συνεχεία η απόδοση των ιδιαίτερων σημασιολογικών αποχρώσεων του κειμένου σε άρτιο εκφραστικά νεοελληνικό λόγο λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα επιβοηθητικά λεξιλογικά σχόλια που παρέχονται.

Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η μέθεξη του μαθητή στο σύμπαν του ελληνικού λόγου.